16. Sayı
Dergimizin bu sayısı sinema gündeminin de en az ülke gündemi kadar yoğun olması dolayısıyla diğer sayılardan daha fazla içeriğe sahip. Bu sayıda yukarıda bahsedilen taraf olmayı, emekten yana olmayı dert edinen belgesellere yer verdik yoğunlukla. Demiri yoğuran Tuzla tersaneleri işçilerinin yaşam ve ölümlerini ele alan belgesellerin (4857, Limanların Uğultusu) işlendiği bir yazıyı, memleketin seçim ahvalini anlattıkları Bu Ne Güzel Demokrasi belgeselinin yönetmenleriyle yaptığımız söyleşiyi, Genç Sinema hareketinden beri yıllarını emeğin sinemasına veren Ahmet Soner’le yaptığımız söyleşiyi ve Ahmet Soner’in Köy Enstitüleri belgesellerinin yapım sürecini ve belgesellerin nasıl enstitülerin izini sürdüğünü anlatan bir yazıyı, İsrail’in Lübnan’a saldırısında Beyrut’a giden ve oradaki savaş halini, gerçekliği belgeleyen Didem Şahin’le yaptığımız bir başka söyleşiyi bu sayımızda bulabilirsiniz. Afrika’yı sinemasıyla gün yüzüne çıkarmaya çalışan Abderrahmane Sissako ve Benim Babam Türk belgeselinin yönetmeni Marcus Atilla Vetter söyleşileri de sayfalarımız arasında.
Diğer yazı ve söyleşilerimiz arasında son dönem Türk sinemasından politik duruşlarıyla dikkat çeken yeni filmler, ilk filmler var. Altın Koza’da büyük ödülü alan ve 19 Aralık’ta gösterime girecek olan Özcan Alper’in Sonbahar’ı hakkında yazılmış bir yazıyı ve kendisiyle yaptığımız söyleşiyi bulacaksınız. Gitmek filminden Ayça Damgacı ve yönetmen Hüseyin Karabey’le yapılmış bir söyleşi ve Gitmek filmine dair bir yazının yanı sıra, yine dergimizin sayfalarında, Altın Koza’da Yılmaz Güney ödülünü alan ve ödül konuşmasında “Ben onun filmlerini izlediğimde tir tir titrediğim yerler olur. Benim için Yılmaz Güney’in önemi itaatsizliğin iyi bir erdem olmasını anlatmasıdır” diyen İnan Temelkuran’ın göçmen karakterler üzerinden bir Avrupa resmi çizdiği Made in Europe film eleştirisi de yer alıyor. İlk filmlerden, Seyfi Teoman’ın Tatil Kitabı’nın da ele alındığı, sinemamızda taşraya dönüş yazısı taşra üzerine tezler içeriyor. Uzak, Yumurta ve Sonbahar filmlerindeki Yusuf isimli karakterler üzerinden son dönem Türk sinemasının baskın duygularını anlatan Üç Film Üç Yusuf yazısı, Coen Kardeşler’in, İhtiyarlara Yer Yok filminde uyarlandığı yapıtın kapitalizm eleştirisini es geçerek öyküyü nasıl aksiyon filmine dönüştürdüğü üzerine, Marksist klasiklerden yola çıkarak son dönem Fransız sinemasının değerlendirildiği yazılar yine bu sayıda yer alıyor. Her Şey Reyting için filmi üzerine bir değerlendirme ise televizyon eleştirisinin nasıl televizyon şovu haline getirildiğine dair. Ken Loach Avrupa’dan işçi öyküleri anlatmaya devam ediyor. Hiçliğe yönelen çoğu Avrupalı yönetmenin aksine politik filmler yapan ve son filmi İşte Özgür Dünya ile Avrupa’nın da, göçmen işçilerinin de “özgürlüğünü” gösteriyor. Bu yıl üçüncüsü yapılan İşçi Filmleri Festivaline İspanya’dan katılan Montse Romani dergimize de hem Barselona’da yaşanan kentsel dönüşümü anlatarak hem de bizzat yazarak katıldı. Çalışma Üzerine Anlatılar belgeselini merkeze alan Ali Şimşek’in yazısıyla biz de bu dönüşümün Türkiye, İstanbul bağlantılarını kurduk. Ve kent mekanlarında gidilen değişikliklerin, izlenen kentsel politikaların memleket gündeminden, ekonomik, sosyal ve politik politikalardan ayrı olmadığını göstermeye çalıştık. Todd Solondz filmleri üzerine yapılan değerlendirme Amerikan orta sınıf ahlakını sorgulayan filmleri ve yönetmenini ele alıyor. Amerika’nın yayılmacılığı, Irak işgalinin Amerikan toplumundaki sonuçları son dönem Amerikan sinemasında örneğine sıkça rastladığımız belgesel ve kurmaca filmler üzerinden yapılıyor.
Devrimci tarihin yeniden yazılması ve paraya çevrilmesi konusunda son dönemde akla ilk gelebilecek örneklerden biri olan Hatırla Sevgili dizisinin nasıl “tarafsızcılık” oynadığı üzerine bir yazımız da var bu sayıda. Televizyon dizileri, yakın siyasi tarihimizden, edebiyattan sığ, tüketime yönelik işler üretirken zaman zaman televizyon popülaritesini sinemaya da tahvil etmekten çekinmiyor elbette ya da tam tersini yapabileceğini de gösteriyor. Nadine Labaki’nin Karamel filminin televizyon dizisi versiyonuna rastladığımızda şaşıramadık bile. Nasıl olsa asıl olarak Arap ülkelerine televizyon dizisi ihracıyla fazlasıyla meşgulduk… Televizyondan da RTÜK’den de yeni haberler geliyor sürekli…
AKP’nin akıllara durgunluk veren Karadeniz sahil yolu projesinin nasıl Karadeniz insanıyla denizin ilişkisini kesmeye yönelik olduğunu anlatan Son Kumsal belgeseli çokça tartışıldı. İnebolu AKP’li belediye başkanı da belgesele müdahale edip Kayseri’de Anatolia isimli belgeselin başına gelenlerin benzerini Son Kumsal yönetmenlerinin başına getiriyor. Sanatına, aydınına düşman AKP “çevreci” eylemlerine devam ediyor. Kimileri için “büyük düş” Karadeniz sahilyolu ile Karadeniz’in başına gelenler ve Son Kumsal belgeseli Karadeniz’i iyi bilen bir dostun kaleminden…
Bir sonraki sayımızda görüşmek üzere,
Dostçakalın,
Film Ekibi
16. Sayı İçeriği:
FİLMLER
Sonbahar: Ölüm Düşme Peşime Gençtir Daha Benim Yaşım / Seray Genç – Yusuf Güven
Özcan Alper ile Söyleşi: “Önce Sokağını Anlat Der Çehov” / Film Ekibi
Gitmek: Bir Aşkın Peşinden Doğuya / Nezih Coşkun
Hüseyin Karabey ile Söyleşi: “Batıdan Doğuya Gitmek” / Seray Genç
Ayça Damgacı ile Söyleşi: “Gitmek Bir Dönem Filmi” / Seray Genç
Made In Europe: Avrupa Malı Yalnızlık / Ali Mercan
Türk Sinemasında Taşraya Dönüş / Doğan Yılmaz
Üç Film Üç Yusuf / Aylin Sayın
Hatırla Sevgili: Tarihi Hatırla / Faime Alpagu
İhtiyarlara Yer Yok / Onur Behramoğlu
İşte Özgür Dünya: “Özgür Dünya” Ne Kadar Özgür? / Özge Özdüzen
9.90 YTL: Reklamlar ve Gerçekler / Mehmet Ali Çubuk
Her Şey Reyting İçin: Rainer Nasıl Kurtulur? / Ulaş Karakoç
BİR SİNEMA EMEKÇİSİ AHMET SONER
Ahmet Soner Söyleşisi / Film Ekibi
Köy Enstitüleri’nin İzinde Bir Belgeselin Günlüğü / Fesih Alpagu
YAZILAR – SÖYLEŞİLER
Marx’ın Üçlemesinden Günümüze / Hamdi Karaşin
Todd Solondz Sineması Üzerine Bir İnceleme / Özge Özdüzen
Sissako ile Söyleşi: “Sinema İnsanlara Ulaşmak İçindir” / Seray Genç – Yusuf Güven
Erivan Dönüşü Festival İzlenimleri / Evrim Kaya
BELGESEL SİNEMANIN GÜNDEMİ
Tuzla Tersanelerinde Yaşam ve Ölüm: Cinayet Mahallinden Belgeseller / Elif Genco
Marcus Atilla Vetter ile Söyleşi: “Benim Babam Türk” / Film Ekibi
Haşmet Topaloğlu ve Belmin Söylemez’le Söyleşi / Film Ekibi
Karadeniz ve Son Kumsal Belgeseli Üzerine Düşünceler / Özcan Alper
Didem Şahin Söyleşisi: “Beyrut’a Gittiğimi Anneme Söylemeyin” / Aylin Sayın
IRAK İŞGALİ VE ABD YAYILMACILIĞI
Hollywood Hala Cephede: Irak İşgali Sinemada / Janet Barış
Amerikan Yayılmacılığının İzleri / Robert Sklar (Çev.: Özge Özdüzen – Zeynep Yaşar)
Errol Morris ile Standart Prosedürler Üzerine / (Çev. ve Derleme: Elif Genco – Haydar Köyel)
KENTSEL DÖNÜŞÜM ELEŞTİRİSİ: SINIRSIZ BİR RANT KAYNAĞI OLARAK KENT
Loş Işığın Gizlediği Emek / Ali Şimşek
Toplumsal Süreçler Bağlamında Bir Mekan Olarak Şehir / Seray Genç
Montse Romani ile Kentsel Dönüşüm Üzerine / Seray Genç – Yusuf Güven
Önsöz, Deneysel Etnografilere Doğru / V. Villaplana – Montse Romani (Çev.: Zeynep Yaşar)
Toplam İş / Montse Romani (Çev.: Aylin Sayın)